چکیده تاریخچه و زمینه پیدایش :

اگرچه مردم سال های زیادی از روش  ALM  استفاده کردند و هنوز هم تکنیک های آن را به کار می برند، اما پژوهشگران علوم مختلف همیشه سعی بر بهبود روش ها داشته اند. از دهه ی 70 به بعد  تلاش های جدیدی در این رابطه صورت گرفت که به دنبال تعبیر و معنای جدید زبان و یادگیری آن و همچنین فلسفه ی حاکم بر آن بود. به همین دلیل متد های دهه ی 70 به بعد را در دسته ی متد های نو آورانه  (Innovative Methods)قرار می دهند که از این به بعد به آن ها می پردازیم.

یکی از زمینه های پیدایش این متد، گفته های دانشمند برجسته ی زبان شناسی به نام نوام چامسکی   (Noam Chomsky)  در اوایل دهه ی 60 بود که عقیده داشت یادگیری و کسب دانش زبان دوم از طریق شکل دهی عادت و رفتار و ساختن عباراتی که از قبل شنیده نشده نمی تواند به درستی صورت بگیرد و بهتر است زبان آموزان از قدرت اندیشه و تشخیص خود برای کشف قوانین حاکم بر آن زبان بهره مند شوند. این تاکید بر قوه ی شناختی انسان به مطرح شدن راهبرد و رهیافت جدیدی به نام رهیافت شناختی ( Cognitive Approach )  منجر شد که بعد ها از دل آن چندین متد مختلف نو آورانه پدید آمد. در این متد که مبتکر آن کلب گتگنو ( Caleb Gattegno ) در سال 1972 بود، اهمیت قابل توجهی به زبان آموز و خود پروسه ی یادگیری داده شد تا به معلم و تدریس.

محتویات آموزشی، تکنیک ها و ابزارها :

برجسته ترین محتوی و روش در این متد، یادگیری از طریق شناخت صداهاست. معمولا یک چهارم اول زمان جلسات کلاس را  فقط به تمرین های آوایی و تلفظ  ( Pronunciation ) اختصاص می دهند.

در سطوح ابتدایی تر، معلم معمولا در اول جلسه برای معرفی متد از زبان مادری استفاده می کند و بعد با استفاده از ابزارهای مختلف شروع به آموزش صداها می کند و از آن به بعد تنها در مواقعی که واقعا لازم باشد صحبت خواهد کرد و تمام سعی معلم در این است که کمتر صحبت کند و منظورش را بتواند با حرکات و ژست های مختلف به زبان آموز منتقل کند، چراکه در این متد  قرار است تمرکز زبان آموز و حس مسئولیت او در امر یادگیری اش توسط سکوت  معلم  فعال شود که بتواند شاخص و معیار درونی(Inner Criteria) برای یادگیری الگوهای صحیح را در ذهنش بسازد.

در واقع معلم می خواهد زبان آموز را وادار کند تا خودش کشف کند، امتحان کند و بیاموزد.

بعد از توصیحات اول کلاس، معلم یک اشاره گر که معمولا فلزی است را به نام Pointer برمی دارد و روی جدول صدا-رنگ که شامل مصوت و صامت ها هستند برای اشاره کردن استفاده میکند.

جدول صدا-رنگ ( Sound-Color ) متشکل از دو قسمت بالا و پایین(بالا برای مصوت و پایین برای صامت) است که شامل مستطیل های رنگی می باشد که هر کدام از رنگ ها، نماینده ی یک مصوت یا صامت می باشند.

معلم در ابتدا صداهایی را معرفی می کند که زبان آموزان به واسطه ی زبان مادری با آن ها کاملا آشنا هستند و در واقع نقطه ی اشتراک زبان مادری و زبان دوم باشند. مثلا صداهای مشترک و مشخصی مثل آ، ای، او   و...  را با ضربه زدن به مستطیل های رنگی مربوطه نشان می دهد و صداهای خاص زبان دوم را در مراحل بعد و پس از تسلط بیشتر آموزش می دهد. اگر معلم بخواهد نشان دهد که صدای خاصی را باید کشیده ادا کرد، به جای گفتن آن بهتر است با حرکتی مثل دور کردن دو کف دست از همدیگر آن را نمایش دهد یا این که با حرکات دهانش آن را تفهیم کند.

کار بعدی معلم در این جا این است که چند زبان آموز را برای تمرین بیشتر پای تخته بیاورد و ازآن ها بخواهد که روی اسم کوچک تعدادی از زبان آموزان صداها را تمرین کنند. در این قسمت چنان چه اشتباهی صورت گیرد، به جای معلم زبان آموزان دیگر به او کمک می کنند و معلم تا جای ممکن ساکت می ماند و بین زبان آموزان تعامل و همکاری ایجاد می کند.

 در مرحله ی بعد، معلم فعالیت جدیدی انجام می دهد. او از تعدادی زبان آموز می خواهد  که بیایند  دور یک میز رو به کلاس بنشینند. سپس تعدادی میله های کوچک رنگی را روی میز قرار می دهد و با استفاده از آن در مرحله ی اول اعداد و رنگ ها را با اشاره آموزش می دهد و بعد  به یکی از زبان آموزان می فهماند که کلمه ی مربوطه را ادا کند. مثلا معلم در ابتدا به یک میله سبز رنگ اشاره می کند و به زبان آموز میگوید:

Take a ------- rod.    

 که زبان آموز باید بگوید: 

Take a  green  rod.

که البته در مراحل جلوتر جمله ی کامل توسط زبان آموز باید گفته شود  و روی  جدول صوت-رنگ نیز نمایش داده شود. مثال:  

اگر او جمله را درست بگوید، معلم تایید میکند و به نفر بعدی اشاره می کند  و به همین ترتیب برای هر یک جمله ی امری در نظر می گیرد که هم بگوید و هم انجام دهد اما در صورتی که آن زبان آموز نتواند جمله را بگوید، معلم مدتی سکوت می کند تا دیگر زبان آموزان جمله ی صحیح را به او بگویند و با او تمرین کنند. در واقع معلم فقط زمانی صحبت می کند که هیچ یک از آن ها جواب صحیح را ندانند. اما  چنان چه آن زبان آموز تنها قسمتی از جمله را اشتباه بگوید و دیگر زبان آموزان نیز ندانند مشکل او دقیقا کجای جمله است، معلم با استفاده از اشاره به انگشتان دستش مشکل را نشان می دهد. به این ترتیب که ابتدا از او می خواهد که جمله اش را تکرار کند. معلم هر تکه یا کلمه از جمله را با باز کردن انگشت های دستش نشان می دهد و وقتی به کلمه ی اشتباه رسید، به آن انگشتش ضربه می زند و به این شکل تذکر می دهد که این کلمه اشتباه است.

سپس معلم این تکنیک ها را با چند گروه دیگر از زبان آموزان انجام می دهد و عکس العمل آن ها را زیر نظر می گیرد و بر اساس آن، کلاس را هدایت می کند.

در این متد تکلیف منزل وجود ندارد و تمام سعی معلم در یادگیری پر بازده در کلاس است. به خاطر بسپرید که تنها کلمات با جدول صوت-رنگ تمرین نمی شود. در حقیقت بعد از آموزش های اولیه، جملاتی که در گروه ها به کار می روند نیز توسط زبان آموزان کار و تمرین می شود. به این ترتیب با استفاده از ابزار ها و صداها، هم ساختار و هم لغت های جدید آموخته می شود. هر چه کلاس به پیش می رود ساختار های جملات از سادگی به طرف پیچیدگی پیش می رود. مثلا معلم از یک زبان آموز با اشاره می خواهد این جمله  ها را بگوید.

Give this red rod to him and ask her to put it between green and blue rods.

تمرین های دیگر نیز با استفاده از میله و قطعات رنگی انجام می شود. مثل آموزش جهت های مختلف و نشان دادن آن  با مقایسه ی جهات مختلف وسیله ها نسبت به یکدیگر. به این ترتیب که مثلا معلم یک  صفحه ی کوچک به عنوان زمین یک خانه را با قطعات می سازد و از آن برای آموزش جهت ها در قالب جملات استفاده می کند. مثلا یک قطعه ی کوچک به عنوان صندلی را در خانه قرار می دهد و جهت دیوار ها را نسبت به آن به زبان دوم آموزش می دهد.

در آخرنیز تمرین هایWriting   و  Reading از مطالب و جمله های آموخته شده انجام می شود و در نهایت یک نظر سنجی از روش های به کار رفته ی این متد در پایان کلاس صورت می گیرد.

حال به معرفی مختصر ابزارهای مورد استفاده در این متد می پردازیم.

Rod :یا میله که در ابتدا توسط شخصی به نام Cuisenair استفاده شده به این نام ( Cuisenair Rods)  نیز معروف است و شامل تکه های رنگی  میله ای یا ستونی شکل 1 تا 10 سانتی متر می باشد.

Sound-Color Charts: یا جداول صوت-رنگ که یک صفحه ی بزرگ با زمینه ی سیاه رنگ شامل مستطیل های رنگی است که هر کدام معرف یک صدای خاص می باشد که بعضی از آن ها دو رنگ هستند که نشان می دهد که هر دو رنگ( هر دو صدا ) بینابین تلفظ می شوند. این جدول دو قسمت بالا و پایین دارد که بالا برای مصوت ها و پایین برای صامت هاست.