همان طور که در مطالب قبل مشاهده کردید، هدف اکثر متد های آموزش زبان ایجاد توانایی در برقرار کردن ارتباط به زبان دوم در فراگیران بوده است. اما بررسی ها یی که انجام شده حاکی از آن است که زبان آموزان با متد های قبلی نتوانستند زبان دوم را در خارج از کلاس به درستی به کار ببرند و در اجتماع موفق عمل کنند ( خصوصا برای افرادی که به کشورهای مربوط به آن زبان سفر یا در آن زندگی می کنند).
هیمز (Hymes)در سال 1971 اظهار داشت: به طور خلاصه، توانایی برقراری ارتباط موفق به زبان دوم به چیزی بیشتر از صرف داشتن مهارت های زبانی معمول مثل گرامر و لغت نیازمند است. این که زبان آموزی بداند چه موقع، چه چیزی را به چه کسی و به چه نحوی بگوید، تمرین های خاصی نیاز دارد که با متدهایی همچون ALM و دیگر متد های قبل به درستی کسب نمی شود.
در واقع این رهیافت در واکنش و پاسخ به متد ALM مطرح شد که در مطالب قبل معرفی کردیم. چراکه مقایسه هایی بین این دو یعنی CLT و ALM صورت گرفته که ماهیت هر یک را بیشتر آشکار می کند و علت عدم موفقیت متد های پیشین را بیش از پیش آشکار می سازد.
لذا این مشاهدات و بررسی ها منجر به تغییر گرایش از ساختارگرایی به ارتباط و معنا گرایی در اواخر دهه ی 70 و اوایل دهه ی 80 در اروپا شد که مقدمات را برای تغییرات اساسی به وجود آورد.
ریچاردز و راجرز در سال 2001 بیان کردند که CLT به عنوان یک رویکرد یا رهیافت مطرح است تا متد. چراکه بیان گر تفکر و اصول کلی و جامع تری از متدی با چهارچوب مشخص می باشد و به همین دلیل ما با ذکر یک سری تکنیک های رایج، شما را با این رویکرد آشنا خواهیم کرد. پس به خاطر داشته باشید که این تکنیک ها و روش اجرای آن ها قطعی نیست و شما می توانید بر اساس این رهیافت کارهای خلاقانه زیادی انجام دهید.

محتویات و تکنیک ها:
یکی از موارد مهم در این رویکرد آموزشی، استفاده از منابع معتبر و واقعی مثل روزنامه می باشد. به عنوان مثال، معلم یک مطلب را در مورد برنده ی احتمالی جام جهانی در قالب جزوه در کلاس پخش می کند و روی آن کارهای مختلفی انجام می دهد. از جمله این که از زبان آموزان می خواهد که مطلب را  یک بار بخوانند و زیر جملاتی که مستقیما پیش بینی خاصی را بیان می کنند خط بکشند. بعد از این کار، معلم از آن ها می خواهد جملات را بخوانند تا روی تخته بنویسد. سپس جمله ها را می خواند و از هر کدام از زبان آموزان می خواهد که طور دیگر مفهوم جمله را برسانند تا فرم و ساختار های مختلف را برای یک مطلب خاص تمرین کنند. به این مثال توجه نمایید:

Teacher: Italy can win if they play as well as they have lately.
Student A: It is possible that italy will win the World Cup.
Student B: There is a possibility that Italy will win the Worl Cup.

فعالیت دیگری که می توان با این جزوه انجام داد این است که معلم از زبان آموزان بخواهد تا جملات در هم صفحه ی بعد را که مربوط به مطلب قبل است مرتب کنند. این کار برای ادراک انسجام متن انجام می شود.
در مرحله ی بعد می توان از بازی های مختلف استفاده کرد. مثل بازی با کارت های عکس دار. در این قسمت معلم اغلب کلاس را گروه بندی می کند. فرض کنید که بیست زبان آموز در کلاس حضور دارند که به چهار گروه پنج نفری تقسیم می شود. معلم یک بسته سیزده عددی کارت را به هر گروه می دهد که شامل عکس وسایل ورزشی مثل راکت، توپ، اسکیت و ... می باشد. به چهار نفر از هر گروه سه کارت داده می شود و به نفر پنجم کارتی داده نمی شود و آن تک کارت باقی مانده به پشت روی میز قرار می گیرد. به نفر پنجم گروه گفته می شود که در مورد کاری که Mary (یکی از زبان آموزان) در آخر هفته انجام خواهد داد، یک حدس بزند. او می گوید:

Mary may go skiing this weekend.

سپس چهار نفر دیگر کارت های خود را نگاه می کنند که ببینند تصویر کفش اسکی را دارند یا نه.
چنان چه کسی عکس مورد نظر را در بین کارت هایش پیدا کند، می گوید:

Marry can’t go skiing becuase I have her skis.

اما اگر آن عکس پیدا نشد، نفر پنجم می گوید:

Marry will go skiing.

در این جا اگر آن تک کارت روی میز تصویر اسکی باشد، می تواند از گفته ی خود مطمئن شود.

فعالیت بعدی معلم می تواند این باشد که با بیان چند جمله در مورد پیش  بینی وضعیت آب و هوایی کشور در آینده و سایر موضوعات مهم روز، زبان آموزان را به بحث دعوت کند.
تکنیک آموزشی دیگر، استفاده از داستان های مصور است که می تواند فعالیت مختلفی با آن در کلاس انجام داد. مثلا معلم می تواند ابتدا کلاس را گروه بندی کند( معمولا 3 نفره )
هر فرد در گروه به نوبت داستان مصور که به صورت عکس های پشت سر هم که گویای یک داستان هستند را در دست می گیرد و از دو نفر دیگر می خواهد عکس های بعدی و داستان مربوط به آن را حدس بزنند.
تکنیک آموزشی نهایی و مهم کلاس، بازی در نقش های گوناگون اجتماعی می باشد. به عنوان مثال، معلم می تواند کلاس را گروه بندی کند و نقشی فرضی به اعضای هر گروه محول کند. مثل جلسه ی کارمندان و رئیس یک شرکت در خصوص ادغام آن با شرکتی دیگر و صحبت در مورد مسائل پیش روی این کار. همچنین نقش هایی مثل مصاحبه گر و مصاحبه شونده و موارد بسیار دیگر که در این دسته قرار دارد. در این بین، معلم به کارهای گروه های مختلف کلاس نظارت می کند و چنان چه لازم باشد به آن ها کمک خواهد کرد. مثلا، معلم می گوید: فرض کنید می خواهید اتفاقی  که مطمئن هستید خواهد افتاد و رئیس تان از آن بی اطلاع است،  می خواهید به نحو مناسبی به او اطلاع دهید. به چه نحوی جمله ی خود را خواهید گفت؟ که در آخر معلم متذکر می شود که بهتر است در این گونه روابط، نظر خود را این گونه بیان کنید:

I think the vacation policy might change.

تا این که بگویید:

The vacation policy will change.
 

همان طور که دیدید، فعالیت های متنوع و زیادی می توان در این گونه کلاس ها انجام داد اما شرط اساسی همه ی آن ها این است که ماهیت ارتباطی واقعی داشته باشند به عقیده ی مورو (Morrow) چنین فعالیتی باید سه ویژگی مهم داشته باشد:
شکاف و خلاء اطلاعاتی: بدین معنی که یک طرف رابطه چیزی را بداند که طرف دیگر از آن بی اطلاع باشد که این خود لازمه ی جریان واقعی اطلاعات می باشد.
قابلیت انتخاب: به این صورت که گوینده حق انتخاب در آن چه خواهد گفت داشته باشد و مانند آنچه که در ALM دیدیم، تکرار طوطی وار جمله های معلم نباشد.
امکان گرفتن بازخورد: از آن جا که هر ارتباط هدفی را به دنبال دارد، لذا یک سخنگو می تواند با گرفتن بازخورد از شنونده بفهمد که آیا توانسته مفهوم مورد نظر خود را به او منتقل کند یا خیر.

در کلاس هایی که در آن رویکرد CLT حاکم است، ارزشیابی می تواند به صورت  غیررسمی یا رسمی انجام شود. در نوع غیر رسمی، معلم از عملکرد زبان آموز در فعالیت های کلاسی می تواند او را بسنجد اما برای ارزیابی رسمی زبان آموزان در این رویکرد معمولا از آزمون هایی  که می تواند چند مهارت را به صورت هم زمان بسنجد استفاده می شود. مثلا برای سنجیدن نوشتار، دستور زبان و انتقال درست معنا می توان از زبان آموز خواست که نامه ای به یک دوست یا اداره بنویسد. همچنین استفاده از Cloze Passage نیز می تواند مفید واقع شود.
قابل ذکر است که واکنش معلم نسبت به خطا و اشتباه زبان آموز در این رهیافت بدین صورت است که معمولا در تمرینات Fluency از اشتباه زبان آموز چشم پوشی می کند و با یادداشت اشتباهات، در مراحل تمرینی Accuracy به آن ها اشاره می کند.
برای تکلیف منزل نیز می توان کارهای متنوعی انجام داد. مثلا معلم از زبان آموز می خواهد که ویدئویی به زبان دوم از مناظره ی دو کاندیدای سیاسی را نگاه کند و تفسیر و پیش بینی خود را در متنی بنویسد و در جلسه ی بعد در کلاس بخواند.

فواید:
استفاده از منابع معتبر مثل روزنامه، فیلم و... .
تمرکز بر پروسه ی یادگیری؛ نه فقط یادگیری.
کاربردی بودن آن و احتمال بیشتر موفقیت زبان آموز در عرصه های اجتماعی.
ایجاد احساس مسئولیت در زبان آموز.
یادگیری واقعی با استفاده از موقعیت های مختلف اجتماعی و سعی بر درونی سازی قواعد زبانی و حفظ  کردن به صورت خودکار و طبیعی و نه اجباری و تکرار بی معنای جملات.
این رهیافت به روانی و صحت در گفتار Fluency & Accuracy)) به عنوان دو مقوله ی مکمل می نگرد، نه جدا از هم.
استفاده به جا و به موقع از زبان مادری در کلاس جهت اطمینان در تفهیم زبان آموز.

انتقادها:
این رویکرد و تکنیک های آن برای معلم هایی که بومی آن زبان نیستند معمولا دشوار است. چراکه معلم باید تسلط کامل در حیطه های مختلف آن زبان داشته باشد.
انتقاد شده که این رویکرد برای تمامی مقاطع ( خصوصا مراحل ابتدایی و اوایل متوسطه) مناسب نیست و فقط برای مقاطع پیشرفته کارا می باشد.


راه حل:
اصولا در روش هایی که معلم باید همانند یک بومی و حتی بیشتر به زبان دوم مسلط باشد، می توان از وسایل کمک آموزشی کمک بیشتری گرفت. مثل ویدئو، نوار و CD های صوتی و....
چنان چه می خواهید فعالیت کلاسی جدیدی بر مبنای این رهیافت طراحی کنید، سه مشخصه ی مذکور Morrow را حتما در نظر بگیرید تا ارتباط واقعی شکل بگیرد و خللی در آموزش و تعامل زبان آموزان به وجود نیاید.
همچنان منتظر نظرات سازنده ی شما هستیم.

با تشکر از توجه شما

-------------------------------------------------------------------------

این مطلب از بخش اصول و روش تدریس توسط خانم فرناز زمانی ارسال گردیده است.

-------------------------------------------------------------------------

کپی با ذکر منبع مجاز است

منبع : باشگاه زبان آموزان انگلیش کمپ