روش مطالعه مناسب درس ها چگونه است ؟

برنامه تلویزیونی فرصت برابر

پاسخ کاظم قلم‌چی به سوالات دانش‌آموزان

10 آبان 93

سوال: نمی‌توانم خودم را قانع کنم که در درسی مثل زیست قبل ازاین‌که به تمام جزئیات مسلط شوم به بحث‌های دیگر بروم همین باعث می شود به همه سرفصل‌های آزمون نرسم. هر چند این مشکل را با افزایش ساعت مطالعه تا حدی حل کرده‌ام ولی کافی نیست. به نظر شما همین روند را ادامه دهم و در ایستگاه جبرانی نخوانده‌ها را جبران کنم یا همه مباحث را در حد نکات اصلی بخوانم و جزئیات را در ایستگاه جبرانی بخوانم. وحید محمودی

در مورد این‌که کدام یک را اجرا کنند سوال دارند. این‌که بار اول با تمام جزئیات مطالب را بخوانند یا این‌که چندین بار دوره کنند و آیا راه دیگری وجود دارد؟ به نظر بنده راه دیگری هم هست. شما قطعا باید درس‌ها را چند بار بخوانید انتظار این‌که تمام مطالب را با تمام حزئیات در بار اول یاد بگیرید نداشته باشید و این‌که خیلی هم سطحی درس‌ها را مطالعه کنید درست نیست.

در بار اول مطالعه، بخش‌های اصلی یعنی تنه اصلی درخت دانش را بخوانید و یک یا دوتا از شاخه‌های اصلی را هم یاد بگیرید و این انتظار را داشته باشید که در نوبت دوم عمیق‌تر و جزئی‌تر نکاتی را که در بار اول مطالعه کرده‌اید و به آن نکات پی نبرده‌اید را متوجه شوید و در آن‌ها به عمق برسید.

اگر انتظار داشته باشید که در اولین مطالعه همه مطالب را یاد بگیرید شدنی نیست و این‌که بخواهید سطحی هم مطالب را بخوانید درست نیست. من با گرایش ایشان یعنی عمیق خواندن بیشتر موافق هستم اما یک تذکر هم می دهم با گرایش وسواسی پیش نروید و افراط نکنید. اگر شما خیلی هم به جزئیات توجه کنید جزئی‌نگر می شوید، شما باید ابتدا کلی‌نگر دروس را مطالعه کنید و به جزئیات تا حد مقدور توجه کنید بعد با دیدی جزئی نگر هر آن‌چه را در بار اول مطالعه یاد نگرفته‌اید را یاد بگیرید. اما اگر بخواهم بین این دو یکی را انتخاب کنم گرایش ایشان را که به سمت با دقت و عمیق خواندن است را می پسندم ولی وسواس پیدا نکنید.

واقعیت این است که مرز وسواس را نمی‌توانیم خیلی دقیق داشته باشیم. دانش‌آموز این‌که بگوید بار اول تمام مطالب را کامل یاد می‌گیرم افراط است بلکه بهتر این است که بگوید من در اولین مطالعه مطالب اصلی را یاد می‌گیرم و مسلط می شوم ولی جزئیات را بار دوم به دانشم می‌افزایم و این درست است. ولی بین سرسری و روزنامه‌وار درس خواندن و عمیق خواندن عمیق خواندن را توصیه می‌کنم در عین حال که تذکر می‌دهم که افراط نکنید.

سوال: اگر از برنامه راهبردی جا ماندیم بهتر است که خودمان کار کنیم و سوالات اصلی را پاسخ بدهیم یا سوالات موازی را؟ دوم دبیرستان رشته تجربی

ما برای کلاس‌های پایه در کنار سوال‌های اصلی سوال‌های موازی را قرار داده ایم برای این‌که اگر دانش‌آموزان در مدرسه عقب ماندند بتوانند موازی را جواب دهند چون ممکن است معلم‌ها عقب‌تر باشند می توانند موازی را جواب دهند ولی این دانش‌آموز دقیق و درستکار بیان می‌کند که من در مدرسه مطالب را خوانده‌ام و به برنامه راهبردی هم رسیده‌ایم ولی خودم عقب افتاده‌ام. روش من هم این است که اگر در مدرسه مطالب را متناسب با برنامه آزمون خوانده‌اید آزمون عادی را جواب بدهید و خودتان را امتحان کنید فرض کنیم که کمی هم نمره شما بدتر و کم‌تر شود. ایشان نه تنها دقیق هستند بلکه درستکار هم هستند نمی‌خواهند خودشان را گول بزنند. ایشان از کسانی هستند که در آینده هم موفق و هم درستکار خواهند بود. من به شما و والدین شما و معلم‌های شما بابت این دقت و درست‌کاری تبریک می‌گویم.

تهیه و تنظیم

ناهید منجمی

کاظم قلم چی در فرصت برابر 10 آبان 93