درقسمت قبل گفتیم که توجه به نقاط قوت سبب پیدا کردن و کشف روش های موفق می شود بنابراین بهتر است در بررسی کارنامه ابتدا از نقاط قوت آغاز کنیم روش های موفق را کشف کنیم . اگر روش های موفق را بشناسیم ، مطالعه ورفتارمان آگاهانه تر خواهد شدو موفقیت ها عمیق تر و پایدارتر خواهند شد.   

ضمنا این را بدانید که برای از بین بردن نقاط ضعف هم بهترین کار همان تقویت نقاط قوت است . در این باره توضیحات بسیار است اما شما اکنون می خواهید بدانید که با خود شکست ها ، ضعف ها و اشتباهات باید چکار کنید .پس مستقیما به سراغ شکست ها و ضعف ها می رویم . با این ها چکار کنیم ؟

شکست ها

در بررسی شکست ها از این جا شروع کنید : آیا واقعا شکست خورده اید یا این که خودارزیابی تان بدبینانه و غیر واقعی است . شاید اصلا شکست نخورده ایدو ارزیابی تان اغراق آمیز  و بدبینانه است . ممکن است  هدفتان بلندپروازانه بوده و شما هم پیشرفت کرده اید اما چون به هدف دلخواه نرسیده اید پیشرفت خود را کافی نمی دانید و تصور می کنید شکست خورده اید . شاید هم در چند زمینه به هدف هایتان رسیده اید و موفق شده اید و فقط در چند زمینه موفق نبوده اید و برحسب عادت بخش هایی که در آن ها موفق نشده اید دائما در برابرچشمانتان ظاهر می شوند و تصور می کنید موفق نبوده اید . در هر صورت در برخورد با شکست ها ابتدا باید ارزیابی واقع بینانه ای از خود داشته باشید . گفت وگوو کمک افراد آگاه و صاحب نظر می تواند در ارزیابی واقع بینانه به شما کمک کند تا اندازه و شدت موفقیت ها و ناکامی ها را تشخیص دهید . این را هم بدانید اغراق در عناصری از واقعیت آن واقعیت را به دروغ تبدیل می کنید . اگر در یک نقاشی بینی یک نفر را بیش را حد بزرگ بکشید آن نقاشی تبدیل به کاریکاتور می شود . ابتدا باید یاد بگیرید خودتان راهمان گونه که هستید ارزیابی کنید نه بهتر نه بدتر . بهتر ارزیابی کردن سبب خوش باوری و خوش خیالی  و بدتر ارزیابی کردن سبب یاس و ناامیدی و هر دوی این ها به رها کردن تلاش و کوشش می انجامند. 

اکنون فرض کنیم هدف گذاری تان واقع بینانه بوده وشما واقعا به بخش مهم هدف هایتان نرسیده اند . در این صورت به دنبال دو دلیل بروید و این را هم بدانید که هر دوی این ها راه حل و چاره های مشخص دارند.

دلیل اول: اگر واقعا به بخش اساسی هدف هایتان نرسیده اید معمولا دلیل اصلی  این است که کم کارکرده اید و تلاشتان کافی نبوده است . دقت کنید شاید تلاش کرده اید اما تلاشتان متناسب با هدفتان نیست . یا به اندازه ی آرزوهایتان تلاش کنید یا به اندازه ی تلاشتان آرزو کنید . برای تشخیص این که واقعا چقدر زحمت کشیده اید و تلاش کرده اید حتما دفتر برنامه ریزی را تکمیل کنید و نتایجی که در هر درس به دست می آورید را با ساعاتی که برای آن درس مطالعه کرده اید مقایسه کنید . اگر موفق شده اید یا نشده اید عامل اصلی را  هوش یا شانس ندانید علت اصلی تلاش و زحمت شماست .

دلیل دوم: اگر زحمت و تلاشتان کافی بوده و هدف گذاری تان نیز معقول و سنجیده است ولی به نتیجه نرسیده اید علت این است که  روش ها و استراتژی هایتان درست نبوده یا کافی نبوده . مهارت های فراشناختی و خود تنظیمی تان کافی نبوده است و باید روش هایتان را تصحیح کنید . 

جمع بندی : در غالب موارد ارزیابی ما از شکست ها اغراق آمیز، غیر واقعی و عجولانه  است و با ندیدن نقاط قوت و برجسته کردن ضعف در یک یا دو درس تصور می کنیم که شکست خورده ایم . دلیل عدم موفقیت نیز دو چیز است : تلاش کمتر از آن چه بایدبرای رسیدن به  هدفمان انجام می دادیم ونداشتن روش ها و استراتژی هایی که مناسب  خود ماست . در برخورد با شکست ها ( به فرض این که واقعا شکست خورده باشیم )به دنبال عواملی مثل بدشانسی یا کم هوشی نباشید بر تلاش خود و مهارت های فراشناختی و خود تنظیمی تان بیفزایید . حتما همه ی ما می توانیم پیشرفت کنیم و از آن چیزی که اکنون هستیم بهتر شویم .

با نقاط ضعف چکار کنیم ؟

فرض کنیم ارزیابی مان اکنون واقع بینانه است و می دانیم که مثلا در یکی دو مورد ضعف داریم و نیاز داریم آن ها را برطرف کنیم . ابتدا باید در آن زمینه ها بیشتر زحمت بکشیم و تلاش کنیم و بر مهارت های فراشناختی و خود تنظیمی بیفزاییم

درس مورد نظر خود و فصل های آن  را بشناسید . روش های مربوط به مطالعه ی آن درس را جست و جو کنید با دوستان و پشتیبان و معلم و اولیا ی خود صحبت کنید به سایت کانون بروید و در قسمت کلکسیون روش ها ، روش های دانش آموزان برتر را در درس مورد نظر خود بخوانید و از میان همه ی آن ها روش هایی که فکر می کنید با شرایط خودتان سازگارتر است را انتخاب کنید و مدتی آن روش را امتحان کنید .ضمنا می توانید روش های موفق خود در درس های مشابه را برای درس های دیگرنیز به کار ببرید . پس از مدتی می توانید روش های مناسب را برای خودتان کشف کنید . از همه کس یاد بگیرید اما این را بدانید که شما موجودی یگانه هستید و روش های یادگیری شما مخصوص خود شماست .به قدرت تمرکز باور داشته باشید و کارها را سطحی و سرسری انجام ندهید زود مایوس نشوید وتلاش خود در انجام روش ها را تعطیل نکنید گاهی اوقات در یک قدمی قله مایوس می شویم در صورتی که اگر بر تلاش و سماجت خود بیفزاییم ممکن است در همان مسیر و با همان روش به نتیجه برسیم . حتما شما هم در برخی درس ها و زمینه ها روش های درستی دارید و احتمالا فقط در چند درس خاص نیاز به کشف یا تصحیح روش هایتان می بینید . از این جست و جوی لذت بخش برای کشف و تصحیح و بهبود روش ها کلافه و دلسرد نشوید . این جست و جو برای کشف روش ها یکی از بهترین چالش ها و بازی های فکری برای همه ی ماست تا دنیای درون خود را کشف کنیم وبه بالاترین حد بهره وری از توانایی هایمان برسیم . اگر تاکنون عادت به فکر کردن نداشته اید از همین جا شروع کنید از دیگران بپرسید و آن چه را به نظرخودتان مناسب تر است انتخاب کنید به تدریج خودتان هم چیزهایی را در باره ی خودتان کشف خواهید کرد  .